We vinden er allemaal iets van dat ons leven “digitaliseert”. Het is soms alsof we via onze telefoon leven in plaats van echt in het leven staan. In de afgelopen maanden ben ik steeds meer gaan voelen voor het echte leven, waarbij afstand  nemen van digitale middelen en dus ook van social media nu eindelijk lukt. Een wens die ik met enige regelmaat heb uitgesproken, omdat we onze jonge kinderen onthouden van alles wat te maken heeft met schermen. Practise what you preach. Nu ik mijn eigen scherm zoveel mogelijk laat liggen, wat ook betekent dat ik op andere wijze dingen regel, voel ik me rustiger en vindingrijker. Zo schrijf ik deze blog eerst met pen en papier en merk ik dat de woorden makkelijker komen.

Voor kinderen vind ik de gevolgen van de digitalisering groot. Kinderen kunnen snel afhankelijk raken en dit belemmert de ontwikkeling. Een kwartiertje filmpje kijken wordt een half uur schermtijd. Een half uur schermtijd wordt een uur spelen op de tablet als een vriendje op bezoek is. Dat terwijl kinderen van nature uit zijn op spel, nieuwe ervaringen opdoen en leren door (samen) te doen. Juist lichamelijke ervaringen slaat het lijf op. Het zorgt voor meer verbindingen in de hersenen en het is daarmee (mede) basis voor ontwikkeling. Het structureel gebruik van de telefoon of tablet heeft dus bewegingsarmoede als gevolg en daarmee doe je een kind te kort.

Ook zie ik bij kinderen dat de creativiteit vermindert. Het maken van een teken-/ schilderwerk of knutselen is niet meer zo interessant. Bovendien neemt het creatief denken af wanneer een probleem zich aandient. Alsof Google of YouTube altijd de oplossing voor handen heeft. Maar wat als het probleem tussen kinderen is. Dan is er geen YouTube die het contact kan verbeteren. Hebben we als ouders dan genoeg situaties gecreëerd waarin kinderen sociale vaardigheden hebben geleerd? Hebben we genoeg situaties gecreëerd waarbij onvoorspelbaarheid zich kan aandienen waar kinderen niet van in paniek raken maar op adequate wijze kunnen handelen?

Het meest onzichtbare gevolg van digitalisering is voor mij de verarming van de eigen identiteit. Kinderen hebben kinderen en volwassenen nodig om zichzelf te spiegelen, zodat zij zichzelf leren kennen. Ze voelen en weten dan wie ze zelf zijn, wat ze fijn vinden en wat ze niet leuk vinden. Het in contact zijn met eigen gevoelswereld is essentieel voor het mens- zijn, zodat kinderen in hun toekomstige jaren steeds meer voelen waar hun taak ligt voor hun eigen leven. Ook spontane gesprekjes tussen ouders en kind helpen het kind te weten wie ze zijn. Zo vroeg mijn 4-jarige dochter onlangs nog of ik vroeger naar een BSO ging. Ik legde aan haar uit dat mijn moeder en dus haar oma altijd voor ons zorgde bij thuiskomst van school. Ik voegde eraan toe dat opa thuis werkte op de boerderij, zodat we als gezin konden leven. Dit soort gesprekjes zorgen ervoor dat kinderen weten waar ze vandaan komen en hoe hun familie is opgebouwd – wat ook een stukje van het leven van het kind is.

Om deze verschillende redenen prefereer ik dus graag een zoveel mogelijk “digitaal vrij leven” in gezinnen.